Bolivya’nın yeri bende hep ayrıdır. Ne Uyuni’deki beyazlık, ne dünyanın en yüksek başkenti Lapaz, ne de ölüm yolu benim ilgimi çekmiştir bu ülkede.
Yıl 2010, Tacikistan’da 4.000 metrelerde Khrog Vadisi’nde (Tacikitan’a giden bisikletliler genellikle kuzey yolunu tercih ederler daha kolay olduğu için, o zaman birlikte pedalladığım arkadaşlarımla bu yola girelim mi girmeyelim mi diye bayağı düşünmüştük. Kimileri “Bisikletçilerin hac yoludur bu” der. Burayı yaparsan dünyadaki tüm yollarda pedallarsın sözü de nam salmıştır. İn çık in çık iflahımız kesiliyordu ama doğanın bize göstermiş olduğu manzaralar karşısında o isyanımız yatışıyordu. Özbekistan’da tanıştığım Kanadalı Nathan’a sordum:
- Sen dünya turundasın, var mı buraya eş değer bir ülke bedeni bu kadar zorlayan?
- (Gülümseyerek) Bu kadar olmasa da bir yer daha var.
- Neresi?
- Güney Amerika’da Bolivya. Orada da irtifalar yüksek ve yol yok.
Aradan geçti 9 sene ve Bolivya sınır kapısına geldim. İlk başta anlamadım burası sınır kapısı mı yoksa inşaat halinde olan bir yer mi? Yapının çevresinde dolanınca giriş kapısını rüzgarın esmediği tarafa yaptıklarını gördüm, birçok motorlu gezgin cama çıkartmalarını yapıştırmış.
İçerde iki kişi var. Şili sınır kapısından sonra burayı görünce insan üzülüyor. Dağın başındaki bu arkadaşlara üzüldüm, kendilerine en yakın yerleşim yeri 325 km uzaklıkta. Bisikletle geldiğimi görünce:
- Zor yol tebrikler..
- Teşekkürler. En son ne zaman bir bisikletli geçti?
- Ben en son geçen sene birini gördüm ama belki başka arkadaşlar görmüştür. Normalde 30 gün vize veririz ama sana bisikletli olduğun için 60 gün vereceğim. Ne zaman istersen de bir şehirde gider para vermeden uzatır bir 30 gün daha alırsın.
- Peki tamam.
- Bolivya’ya hoş geldin.
Oldukça kolay ve rahat bir geçiş oldu. Sınırı geçtim ve toprak yol başladı. Bu noktadan geçip yol anılarını paylaşan diğer bisikletçi arkadaşların yol anılarını önceden okumuştum. Uyuni şehrine kadar 12 günlük bir serüven var diyorlardı. Bölgeyi geçen arkadaşlar zorluk seviyesini 10 üzerinden 9 olarak göstermişler. (Zor bir yol.)
1 – Bölgenin adı Fauna Andina Eduardo Avaro Ulusal Parkı. Şili San Pedro Atacama’dan kaptırıp Arjantin’e Jama geçidine doğru giderken hemen solda Portezuelo del Cajon geçidinden geçip Bolivya’ya ulaşılıyor. Sınır geçişi 4.690 metre!
2 – Sınır kapısından sonra ulusal parka giriş için 25$ ödedim. Böylelikle ikinci defa Güney Amerika’da bir ülkeye sınır girişinden hemen sonra para ödüyorum. Diğeri de Arjantin Şili arasında Patagonya’daydı.
3. Asfalt yok. Toprak yol. Toprak yol olmasının ötesinde yağmur sularından oluşan yoldaki bombeler bütün araçlara inanılmaz hasar veriyor. (bloglar, yorumlar yolun boktanlığı ile dolup taşmış)
4 – Büyük bir alanında toprağı tutacak bir bitki olmadığından kum yola akıyor. Haliyle bisikletçiler için de oldukça zor. Bu bölge en iyi fatbike ile gezilir. Olmadı 2.4 veya 2.3 inch lastik kalınlığı ile gezmek mantıklı (benim gibi 2.0 veya 1.75 ile gezen manyaklar da var) Ayrıca bike packing tarzı en iyisi ama 6 çanta ile çoğunlukla bisikleti iterek geçenler de var. 221 kilometrelik bu alanda bisikleti sanırım 3-4 km ancak itmişimdir. Bu arada 221 km direkt hat, eğer sağ ve soldaki yollara girilirse bu mesafe uzuyor ki benim ki de uzadı
5 – Yerleşim yerleri arası………….. Haaa yerleşim yerini unutun. Bu alanları hiç görmeyecekmiş gibi devam. Olan yerleşkeler çok küçük yemek ve gıda alabilecek yer az. Yanımda sadece 6 litre su vardı ve San Pedro Atacama’dan çıkarken 12 günlük yemek almıştım. Yemek Uyuni’ye kadar yetti. Suyu da yolda derelerden arıttım ve bir iki ufak yerleşkeden aldım.
6 – San Pedro Atakama’dan Uyuni’ye bu alan üzerinden her gün turlar var. Çok kullanılan bir yol olduğundan olur da suyunuz biterse bir aracı durdurur istersiniz.
7 – Amma velakin bu parkta normal rota dışına çıkıp (turistik olan yoldan bahsediyorum) yol almaya kalkarsanız işe o zaman yanınızda yeterli su ve yiyecek mutlaka olmalı. (ki bunu da yaptım, yol Volkan Uturunku’ya gider )
7 – Bu alanda en düşük irtifa 4.100 metre, en yüksek irtifa 5.000 metre. Canınız Uturunku Dağı’na çıkmak isterse 5.740 metre ye kadar tırmanabilirsiniz. Uturunku’ya çıkarken Loverlander uygulamasında nerede kamp attığımı işaretledim. Başka kimse de kamp alanı işaretlememiş 2019 yılında.
8 – Günde ortalama 40 -50 km yaparsanız her gün 750 metre tırmanış var (toprak ve kumda). Tabi bu seçtiğiniz rotaya göre de değişiyor (bir şey değilmiş demeyin; 4.000 metre üzerinde bisiklet süreceksin, her gün 50 km ve 1.000 metre tırmanacaksın, ağzını, burnunu, kulak deliklerini geç soluduğun delik kalmıyor nereden soluduğunu şaşırırsın)
9 – Yaz ayları da dahil geceleri eksi dereceleri görmek mümkün. İlk gece dışarı çıkayım da gece fotoğrafı çekeyim dedim. Rüzgarla beraber -6 veya -8C rahat hissediliyordu, dedim geç gece fotoğrafını falan ne işin var gir sıcacık tulumunda uyu.
10 – Gittiğim rotada Laguna Chalviri’de dört bina vardı. Bunların üçü zaten konaklanabilecek yerlerdi. Biri bisikletçilere Geceliği yemek ve kahvaltı dahil 4 dolardı. Çöldeki vaha gibiydi. Üstelik hemen önünde de 30C sıcaklığında bir termal havuz var. Termalde yüzerken flamingoları seyrettim. Ulan ne fantaziydi ya. Quentena Grande Uturunku’nun yanında bir köydü, 2 gece de burada kaldım. Uturunku Dağı’nın zirvesine tırmanmak istedim; 5.740 metre. Açık söylemem gerekirse çok basit bir tırmanıştı (bisikletin üzerindeki yükleri çıkardıktan sonra, çünkü aynı yoldan kasabaya geri dönülüyor.) Fakat 4.540 metrede kamp attığım alanda filtrelediğim sudan zehirlendim. Bütün geceyi kusarak ve arazinin belli noktalarına tuvaletimi yaparak geçirdim. Sabah uyandığımda 9 km ve 1.000 metre tırmanmaya ne gücüm kalmıştı ne de o tırmanışı gerçekleştirecek suyum. O yüzden geri döndüm. İnat edip tırmanmanın alemi yok. Önce sağlık. Yaptığım olay bir dünya turu ve bana bir şey olursa ne bu turu ne de diğer projelerimi devam ettirecek başka bir Gürkan Genç var.
11. Yıllardır dünyanın dört bir yanında bisiklet sürdüm bu kadar boktan bir yolu çok az yerde gördüm. İyiki bisikletimde amortisör vardı, iyi ki fazla çantam yoktu bisikleti iteklemek zorunda kalmadım ama kumda debelenmekte ayrı yordu. Hep şu soruyu sordum kendime; yahu bu adamlar bu alana giriş için 25$ para alıyorlar da ne bok yemeye alıyorlar bu parayı? Başkent Lapaz’a gidecek olsaydım kesinle bu işlerle ilgilenen bakanlıklarına uğrar sorardım. Kardeşim bu yolun hali nedir? Tamam asfalt yapmayın ama bir düzleyin daaaaa, bir kumunu alın laaaaaaaaaaaaaan! 25$ ne diye alıyorsunuz?
Camino Al Sol De La Manana
12 – Bolivya’nın meşhur olan Ölüm Yolu neden meşhur? Ya araçlar aşağı uçuyor ya birbirleri ile çarpışıyorlar. Sonuçta insan hatasından kaynaklanan bir durum. Bir de bu ülkede doğanın insan bedenini zorladığı bir yol var. Hatta kıtada bazı çevreler bu yolun kıtadaki en tehlikeli yol olduğunu söylüyor Camino al sol de la Manana. 4.800 metre ile 5000 metre arasında %40 az oksijenle yol kilometrelerce devam ediyor. Bu alan bir geçit değil. Yani zirveye varıp aşağı devam etmiyorsun işte bu yüzden ciğerine güvenen bu muhteşem yolu test edebilir. Yolun sonu güzel manzaralara çıkıyor. Hatta 4.800’de çok güzek kaya formasyonları arasında kamp atın, Uturunku Dağı’na karşı manzara sabah çok güzel.
Velhasıl kelam rota muhteşem manzaraları ile bisikletçiler için efsane, bir o kadar da zor. Sabrı olan arkadaşların keyifle yapacağından şüphem yok. Güzel dostluklar arkadaşlıklar da kuruluyor. Mesela bir araç yanıma yaklaşıp:
- Bu yolu bisikletle gitmek manyaklık. Nasıl bir kararlılık nasıl delilik, azim var.
Şili San Pedro Atakama’dan Bolivya Uyuni’ye Fauna Andina Eduardo Avaro Ulusal Parkı maceram da kısaca şöyle: (bu verilerin hepsi de Garmin sayfamda detaylıca bulunur. 7 yıldır tüm yol kayıtlarımı arşivlerim)
- Gün 31.40 km, toplam tırmanış 1.371 metre, max irtifa 3.691m.
- Gün 27.65 km, toplam tırmanış 1.101 metre, max irtifa 4.655m.
- Gün 43.55 km, toplam tırmanış 570 metre, max irtifa 5000 m.
- Gün 65.78 km, toplam tırmanış 1.251 metre, max irtifa 4975
- Gün 11.24 km, toplam tırmanış 130 metre, max irtifa 4.447m.
- Gün 19.64 km, toplam tırmanış 1.078 metre, max irtifa 4.731m.
- Gün 19 km, toplam tırmanış 342 metre, max irtifa 4.595m.
- Gün 68.95 km, toplam tırmanış 923 metre, max irtifa 4.418m.
- Gün 94 km, toplam tırmanış 416 metre, max irtifa 4.220m.
- Gün 102 km, toplam tırmanış 200 metre, max irtifa 4.000m.
4.000 ila 5.000 metre arasında toprak ve kumlu zeminde 35 kg bir bisikletle 10 gün içinde ortalama her gün 738 metre bisikletle tırmanıp 50 km pedal çevirmişim ve sonunda Uyuni’ye vardım.
Bir sonraki yazıyı okumak için lütfen buraya tıklayın
